DE PASTOOR VAN ZIEZAOTE ….
’t Is sjtil in Ziezaote, zó sjtil dat me ziene eige hartsjlaag kènt heure. De blaedjes aan de lènjebuim op de plei veur ’t kirkske laote zich gewaere ónger ’t motto: “baeter langsaam,wie gaaroet neit”. Ziezaote is ’n sjlaopdörpke en al waat dao gebeurt geit op zien èlf-en-dertigste.Gein minsj dae dao las van haet, jederein pas zich aan aan d’n tied van ’t jaor.In de herfst en in de wèntjer wilt me zich nog waal èns sjpouwe ómdat ’n vreislóch baove ’t dörpke hink,want woróm zou me zich ’n kaw op ’t lief haole ? Ouch in ’t veurjaor wilt me nog waal èns aafwieke van dat röstige mörge-is-tied zat-gevuil, bang es ze zeen veur ’n raegesjuulke; neit veur dat naatwaere mer meer ómdat dan weier de ‘Miele beter is er niet’ mót waere aangezat. Nae, alles waat ouch mer ’n bitsjke laeve maak,wurt gewaerd, want ech waor, in Ziezaote hiltj me van rös, al god-wèt- wielang. ’t Sjteit op geinein landjkaart en kump ouch noots in de gezet mit ’t ein of anger veurval,want veur ’n kou die mót kawve kump neitèns de aansjpènneling van ’t waekblaedje langs en veur get angesj houf me ouch neit te kómme. ’t Geef nootsneit ruzie ónger de naobers, feeskes viere de famiejes óngerein en op ’t eige goud, och, en wiejer haet me versjteistemich veur jederein. Mit op de eesjte plaatsj ‘t neudige respect. Me zaet zich d’n tied van d’n daag en dat is ’t waal zoget. Wie gezag, al waat in Ziezaote gebeurt,geit op zien èlf-en-dertigste. Langsamer geit bekans neit. Es de grote wiezer van ’t kirkklökske op zeve oer sjteit,begint de klok eesj óm kwartop te sjlaon. Sjnap geer noe woróm de luuj noots oet Ziezaote wegwille,weg van de sjtad mit alle gedouns van herrie en drökte en gevreigel. Nae,die van Ziezaote zeen richtige hoesmösje. ’n Inventarisatie leert ós dat Ziezaote twee boerderiekes kènt, mit, pakweg ’n sjtök of twintig kui, zoget hónderd hounder en twee hane, wiejer get knien en verkes.Ouch geef ’t eine kafee en drie winkelkes wo op de roete sjteit gesjreve: “Handel in koloniale waren”;get oet de aw doos dus. Mer Ziezaote haet ouch ‘ne pastoor, en waat veur eine. Dae is geleif ónger de luuj, wurt op henj gedrage. Hae is al op laeftied en gein minsj wèt zich nog te herinnere wielang hae al in Ziezaote is. Ziene awwerdóm deit häöm lestig loupe en zien henj riejere ouch al get,veur de res is hae nog frisj in ziene kop.De luuj zègke van häöm dat hae ‘ne apaarte is en dat is ouch zo. Hae is ‘ne richtige sjaopherder,dae zörg dat jederein op zien plaetsjke terech kump. Hae koosj waal de teksdichter zeen van ’t leidje van voetbalclub Feyenoord : “Geen woorden maar daden”. Meneer pastoor deit aldaag zien Heilige mès,in de zóndigese hoogmès hiltj hae mit ziene praek de luuj ‘ne sjpeigel veur en es me wilt zit hae op vriedig in de beichsjtoul. Veur de res geit ’t laeve in de pastorie sjus wie in ’t dörp zelf, röstig en tevrei. Saoves deit ’r mit zien hoesheiesje ’n pötje kaarte ,hae mit ’n dröpke, zie mit ‘n advocaatje.Aan ziene Hoogste Baas hiebaove lèk hae verantjwoording aaf en van de Paus haet hae ’n prèntje op de sjouw sjtaon. Eine televisie geef ’t neit en de meining van de tweede man van ’t Vaticaan zaet häöm gaaroet niks. Zo is dat en neit angesj.

Mit de kómplimènte,
hein bovendeaard
(geplaatsj in waekblaad De Trompetter)
GELÖK IS RÓNDJ……….

’t Weurdje ‘gelök’ is sjus zo wisselvallig es ’t daag geef in april. D’n eine daag sjient ’t veurjaorszunke zo lekker das te dich ’n amelank mit de ouge toe in d’n haof zèts mit opgesjtruipde moewe, of de rok pes baove de kneie opgetrokke. En mer miemere euver ’ne lange sjone lente es veurluiper van eine nòg langere zomer.
D’n angere daag vleige dich bekans de panne van ’t daak door zo’ne verdöldese sjtórm
dae dich d’n aom aafsjnit es te op ’t fitske de sjtad in mós.
Jao, mit ‘gelök’ kènne veer alle kenj op.
Dat wèt toch jederein want ’t wurt in allerlei beteikenisse gebroek. Veer sjpraeke van gelökkig getrouwd es ’t geit óm ein goud huwelik (die twee höbbe zich goud geplaog).
Mer ’t kent ouch angesj. Van emes dae van de trap is gevalle en mit ’n höts op de kop en ’n vatsj in de knei d’rvan aaf is gekómme, zègke veer dat hae van gelök maag sjpraeke.
In ós Limburgs dialek wurt ’t wisselvallige van ’t begrip gelök waal héél sjoon gezag :
“Gelök is róndj, d’n eine vilt ’t op de kop en d’n angere in de móndj”.
Jaomer genóg gebroeke veer dit saort oetdrökkinge en gezègdes (bekans ) neit meer. .
Noe weit ich ouch waal dat ’n taal laef en ummer in óntwikkeling is,m.a.w. zich aan d’n tied aanpas. Väöl weurd waere in de pröllemanj gesjmete óm plaatsj te make veur nuje.
Dat is ’n versjiensel dat zich in alle tale veurdeit, kiek beveurbeeld nao ós eige sjtandaardtaal.
Wieväöl leenweurd oet ’t Èngelsj waere neit gebroek ?
’t Sjient ouch nog èns ‘chic’ euver te kómme. Ich bèn zo vrie - en taege uch,beste laezer, maag ich haop ich mien hart luchte – óm te dènke dat sómmige luuj dat ech meine en dat zie op dees maneier ‘meer gewich’ in de sjaol lègke.En ós naobers gaon al sjus daezelfde kantj op. Dat begint al es te in Tuddern bès, dao kalt me neit euver ’n mobieltje.
Nein mein lieber sjpits, dort spricht man von ‘mein handy’. Dat sjteit al god-wèt-wielang in de officiële woordebuik. Op de televisie is ’t neit angesj, zelfs bie ós eigese Limburgse zendesj make ze d’r aaf en toe ’n pötje van. Ich begriep ouch waal dat väöl programma’s in ’t Nederlands ‘gaon’,mer es beveurbeeld ’n typisch Limburgs programma wurt oetgezónje, dan maag me toch waal Limburgs kalle. Aevel,ich heur de man van L I, dae jeder waek de top teen van de Limburgse meziek behanjelt en ouch op de dreetaofel lèk , op ’t ènj van de oetzending sjpraeke euver ‘de playlist.’ Mer Henk toch.
Noe weit ich neit wie ’t op ’t Belsj is;mer ’t vilt waal op dat zie ummer en dat al gans get jaore, ’t groot Nederlands dictee wènne. Is dat dan niks, Marie ?
Euver gelök gesjpraoke. De boere weite ’t waal goud te brènge; die höbbe veur bekans alles ’n gezègde dat (indirek) mit gelök ban doon haet. Van de maondj wo veer noe al twee waeke mit ómgang zeen, zègke veer: April mót mei de aore levere.
En es ’t d’n eesjte mei raegent,valle de keesje aaf (magere ougs). Ich höb nog get gezègdes veur uch;ze zeen neit lestig, aevekes prakkezeiere:
- Waat de kop vergit,mótte de bein vergelje.
- Alles op zienen tied en boukeskouk in de herfst
- Jeder peunt zien vrouw op zien maneier.
- Goud begoosj is hawf taergeldj.
Es dan al väöl weurd de pröllemanj ingaon,zouwe v’r waal get gezègdes wille ‘beware’ ?
Woróm neit ? Doon ! Gelökkig !!
Mit de kómplimènte, Hein Bovendeaard
Reageiere: h-bovendeaard@tele2.nl